DİYARBAKIR – Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO), DTSO Hanımlar Meclisi ve DTSO İlim Eğitim Vakfı iş birliğinde düzenlenen Bölgesel Düzeyde Kadın Kooperatifleri çalıştay raporu yayımlandı. DTSO Proje Ofisi tarafından hazırlanan rapor, 14 bölge ilinde faaliyet gösteren 42 kadın kooperatifinin katılımıyla kooperatiflerin yaşadığı zorluklara, ihtiyaçlara ve gelişme alanlarına odaklanıyor.
‘KOOPERATİFLERE ÖZEL DESTEK VERİLMELİ’
Çalıştaya katılarak raporu hazırlayan Oda yetkililerinden DTSO Yürütme Konseyi Başkanı Mehmet Kaya, kentin tarımsal üretimdeki potansiyeline değinerek, toplam tarımsal üretim ve gıda üretiminde kooperatiflerin üretiminin oldukça sınırlı olduğunu belirtti.
Kaya, “Kırsal bölgemizde aile işletmesi yaygın. Kooperatifler, kırları desteklemek için değerli bir örgütsel modeldir. İlimizde takviye almak için kurulmuş çok sayıda kooperatif bulunmaktadır. Ama üretimde üreticilere ortak hammadde temini, lojistik, satış ve pazarlama desteği sunan güçlü kooperatiflerimiz yok. Bu nedenle mevcut kooperatif politikalarımızı gözden geçirmemiz gerekiyor. Üreticiyi destekleyen ve güç birliği yapmayı hedefleyen kooperatifler için bütüncül politikalara ihtiyaç vardır.
‘YEREL KURUMLARIN DESTEĞE İHTİYACI VAR’
DTSO Meclis Başkanı Nevin Vilayet, son yıllarda sayıları hızla artan kadın kooperatiflerine değindi. Vilayet, “Devletin verdiği vakıflar kadınları kooperatif kurmaya teşvik ediyor. Son yıllarda sayıları hızla arttı. Ancak kooperatiflerin kuruluş şekli, faaliyetleri ve sürdürülebilirliği konusunda sorunlar yaşanmaktadır. Bazı kooperatifler kamu kurumları ve belediyelerden takviye alarak faaliyetlerine devam etmektedir. Ancak bazı kooperatifler genel kurul, yönetim giderleri vs.den sorumludur. Temel giderleri bile karşılamak zordur. Yeniden kurulan kooperatiflerin faaliyet alanlarına baktığımızda, aile rollerinin devamı niteliğinde iş alanlarında aile rollerinin ağırlaştığını görmekteyiz. Kadın kooperatifleri kurulmadan önce değil, kurulduktan sonra hangi alanlarda faaliyet göstereceklerini tartışırlar. Bu noktada yerel kurumların desteğine ihtiyaçları var. Ancak daha yenilikçi üretim ve hizmet alanlarında kadın kooperatifi bulunmamaktadır.
DTSO PAZARA GETİRECEK
DTSO İlim Eğitim Vakfı Başkan Yardımcısı Faruk Korkmaz da vakfın kuruluşunu ve kadın kooperatifleri için planladıkları çalışmaları aktardı. Korkmaz, “Gastro İnovasyon Merkezi bünyesinde kadın kooperatifleri ile işbirliklerini geliştireceğiz. Kırsalda üretim yapan ve yerel ürünler üretenler başta olmak üzere kadın kooperatifleri ile ürün geliştirme, markalaşma, pazarlama ve satış konularında iş birliği yapacağız. Amacımız Gastro İnovasyon Merkezi satış noktasında ve yöresel yemek sunumunda kadın kooperatiflerinden ürün temin etmek ve bu ürünleri kadınlarla birlikte pazara sunulacak şekilde geliştirmek” dedi.
KADINI GÜÇLENDİREN KADIN KOOPERATİFLERİ YAPILARI
Kamuoyuna sunulan raporla ilgili bilgi veren DTSO Genel Sekreter Yardımcısı Meryem Özdemir Ok, “Çalıştay kapsamında 14 ilden 42 kadın kooperatifinin sorunlarını konuştuk, çözümler geliştirdik ve raporu paylaşmak istedik” dedi. halkla birlikte hazırladık.”
Türkiye’de olduğu gibi bölgede de kadın kooperatiflerinin temel sorunlarının finansmana erişim ve pazarlama olduğunu belirten Ok, şunları kaydetti:
“Ürettikleri ürünlere girdi temin etmede ve ürettikleri ürünlerin satış ve pazarlamasında sorunlar yaşıyorlar. Ayrıca kooperatif üyesi kadınların gelirleri çok düşük ve kooperatif faaliyetlerini finanse edemiyorlar. Bu durum artıyor. kooperatiflerin kurumlara ve desteklere olan bağımlılığı, ancak bu durum aynı zamanda kadın kooperatiflerinde kadınlar için uygun bir çalışma ortamı yaratmakta ve ücret ödeme konusunda da sorunlar yaratmaktadır.”
Ok, “Ancak tüm bu zorluklara rağmen kadın kooperatifleri kadınların bir araya geldiği, dayanışma içinde olduğu ve güçlendiği yapılardır. Çalıştay katılımcıları da kooperatifi bir sosyal girişim olarak tanımlamıştır. Kadın kooperatifleri nezdinde işbirliklerinin geliştirilmesi, ortak ağlar kurulması, satış ve pazarlama süreçlerinin desteklenmesi, yerel kurum ve STK’ların kadın kooperatiflerinin ürettiği çalışmalara öncelik verilmesi öne çıkan önerilerin başında geldi.
